Op dinsdag 13 mei kwamen een goeie 50 mensen samen in De Caproen  voor een informatieve babbel met priester Fernand Maréchal.. Hij vertelde er over zijn wedervaren en zijn inspanningen met en voor vluchtelingen, kansarmen en daklozen uit Zeebrugge, waar hij tot voor kort pastoor was. Op 1 september 1974 werd Fernand aangesteld als priester te Bredene, waar hij gedurende 14 verbleef jaar. Hij verliet Bredene op 1 mei 1988 om pastor te worden in het AZ St. Jan Brugge. Deze taak vervulde hij gedurende 26 jaar. Op 14 februari 2012 werd hij dan tot pastoor benoemd in Zeebrugge waar er al jarenlang vluchtelingen rondlopen.

Een zwerver door alle tijden – op zoek naar een plek om thuis te zijn

In november 2016 kwam een grote groep vluchtelingen (ong. 30 pers.) uit Iran in Zeebrugge toe.

De Stella Mariskapel werd opengesteld. De familie Blomme-Baert zorgde voor maaltijden, zodat deze mensen ’s avonds een warme maaltijd konden nuttigen.  De migranten waren in paniek en wilden zo vlug mogelijk naar Engeland op welke manier dan ook. Gouverneur Decaluwé en burgemeester Landuyt dachten echter dat Fernand een tweede ‘Calais’ aan het opbouwen was in Zeebrugge en ze meldden dat ‘voederen’ verboden was.  Het antwoord van Fernand was dat je meeuwen niet mag voederen maar mensen wel.  Deze onderlinge strijd kreeg wereldwijd media-aandacht. Iedere dag stonden mensen van radio en TV bij Fernand aan de deur.  Persartikels met verkeerde info verschenen. Zo dachten journalisten uit Italië dat Zeebrugge overspoeld werd door migranten.

Gedwarsboomd

Later kwam er toch hulp van enkele internationale organisaties zoals  ‘Dokters van de wereld’ en ‘Artsen zonder grenzen’. In 2019 kwam Fedasil om mensen te wijzen op hun rechten of hulp om terug te keren naar hun land.  Het CAW bood ook hulp aan maar moest afhaken omdat ze vanuit politieke hoek hun subsidiëring dreigden te verliezen. Fernand kon rekenen op een grote groep vrijwilligers vanuit alle hoeken van het land.  Er werd geen toelating meer gegeven voor het gebruik van douches in het sportcentrum. Fernand plaatste dan maar een container met twee douches bij hem thuis. De vluchtelingen sliepen in duinen en bossen, werden opgejaagd door de politie en bezittingen werden afgenomen. Slaapzakken werden teruggevonden langs de kustbaan. Vrijwilligers hebben ze opgehaald en werden aangehouden door de politie.  Elke hulp en zorg aan vluchtelingen werd gedwarsboomd. Toen huidig burgemeester Dirk Defauw voorzitter werd van het OCMW stapte hij onmiddellijk naar de politie met de melding dat als er een proces zou komen hij de vluchtelingen zou verdedigen.

Mooie herinneringen

Dankzij de hulp van het Rode Kruis en de Zeevaartpolitie werd een 15- jarige jongen, die al lang alleen rondliep, teruggegeven aan zijn ouders. Zoiets geeft kracht om door te gaan. In 2016 werd de hulp aan de migranten om logistieke redenen verhuisd naar de St. Donatianuskerk. Iedere week hield de politie er een razzia, mensen werden gepest tot op het gewelddadige toe.  Ondertussen kwamen vluchtelingen met andere nationaliteiten toe, wat nog meer spanningen met zich meebracht.

Daarnaast zijn er ook veel kansarmen en dakloze mensen in Zeebrugge.  De groep daklozen wordt almaar groter. Een sociale kruidenier brengt brood naar Zeebrugge en andere supermarkten brengen ook voedsel aan. Tijdens de coronaperiode moesten warme maaltijden gestopt worden omdat de mensen te dicht bij elkaar zaten. Als alternatief werden er voedselpakketten meegegeven. Het voordeel hiervan was dat er geen afwas was. Ook voor de mensen was het een voordeel omdat ze gebruik konden maken van de pakketten op een tijdstip dat het voor hen het best paste.

Tijdens de coronaperiode was er een groep gemotiveerde jongeren die op een kameel van De Panne naar Knokke trokken en op verschillende locaties optraden. Zo ging er ook een opvoering door in de kerk van Zeebrugge. De groep keerde na drie jaar nog eens terug naar Zeebrugge en vertoonden de film die ze die avond hadden opgenomen. Ze hebben deze mensen een fijne avond bezorgd. Dit verklaart meteen ook de foto op de uitnodiging met Fernand op een kameel in de kerk in Zeebrugge!

En vandaag?

Ook vandaag gaat de hulp verder. De maandag is een douche nemen mogelijk, kleren kiezen, consultaties bij de dokter. Er worden voorschriften uitgereikt om gratis geneesmiddelen op te halen bij de apotheek. Afspraken nakomen is moeilijk voor daklozen. Zij hebben vaak geen tijdsbesef. Elke avond is er nog voedselbedeling. Een caravan in de tuin van Fernand zorgt voor overnachtingen voor daklozen. Financieel is het moeilijk om het hoofd boven water te houden om een 30-tal gezinnen te voorzien van eten. Zonder financiële steun en vrijwilligers zou dit allemaal niet lukken.

Waardering voor Fernand

In 2016 kreeg Fernand op het stadhuis de prijs van de rechten van de mens uitgereikt, wat niet door iedereen in dank aangenomen werd. Hij kreeg de Groene Pluim, een prijs die wordt uitgereikt door de partij Groen aan een persoon of organisatie die een duwtje in de rug verdient.

Hij kreeg Het Noorderlicht toegekend, een sociale prijs uitgereikt door het ACW van Zeebrugge. In 2021 ontving Fernand en zijn team de Pax Christi-prijs als Ambassadeur voor de Vrede.

Je naaste herkennen

Fernand Maréchal sloot de voordracht af met een doordenkertje. Wanneer herken je dat de nacht voorbij is en de dag begint? Dat is wanneer we de ander als een mens, als een broeder en zuster herkennen, wanneer je de ander naast je in de ogen kan kijken. Omgaan met de belangstelling van de media is het moeilijkst. Van mensen die geholpen zijn hebben sommigen iets van hun leven gemaakt, van anderen weten we het niet.  Met sommigen is er nog contact.

Het waren trieste, maar ook mooie momenten die kracht geven om verder te doen, zolang mijn gezondheid het toelaat, liet Fernand nog weten. Het was een boeiende avond en voor velen een leuk weerzien.  Dank je wel Fernand. 
(Rita Everaert)