Liefde gaf u duizend namen

“Liefde gaf u duizend namen, groot en edel, schoon en zoet…” zo klinkt het in één van de populairste Vlaamse Marialiederen, op tekst van priester August Cuppens (1862-1924) en gecomponeerd door Lodewijk de Vocht (1887-1977). Maar Maria kreeg niet alleen zelf veel namen, zij inspireerde ook velen die een naam moesten geven aan een kind, tenminste vanaf de dertiende eeuw. Vóór die tijd hadden de mensen allicht een te grote eerbied voor deze geheiligde naam, wat hen ervan weerhield hem aan hun kind te geven. Het is eigenlijk pas vanaf de zestiende eeuw dat de naam Maria een algemene verspreiding begon te kennen, en later zelfs de populairste doopnaam werd.

De ooit zo populaire Maria-namen werden de voorbije decennia echter voor een groot stuk verdrongen door nieuwe, vaak exotische voornamen. Dat is trouwens ook zo voor de meeste andere traditionele namen. Jonge ouders zoeken vandaag hun inspiratie blijkbaar liever bij de moderne idolen van de sport, de muziek of de filmwereld dan in de bijbelse of de vaderlandse geschiedenis. Toch zijn er nog heel wat meisjes en dames die Mia, Mie(ke), Marij(ke), Myriam, Marloes, Manon, Marian(ne), Marleen, Marjolein, Maaike… heten. En dan zijn er ook nog de (doorgaans iets minder jonge) dames die luisteren naar de naam Mariette, Marie-Jeanne, Marie-Louise… Er zijn zelfs mannelijke Maria’s: de vele Jean-Marie’s getuigen daarvan.

Mercedes en Marollen
Maria-voornamen komen niet alleen bij ons voor, dat is bijvoorbeeld ook het geval in de Spaans- en Portugeessprekende landen. Maar daar doet zich een eigenaardig verschijnsel voor: kinderen worden er dikwijls vernoemd naar een Mariafeest .Zo’n naam is Carmen, hier te lande bekend van Carmen Waterslaegers van FC De Kampioenen of van de zigeunerin uit de gelijknamige opera van Bizet. De naam Carmen komt van Nuestra Señora del Carmen (O.L.V. van de Berg Carmel, gevierd op 16 juli). Ook de Spaanse meisjesnaam Dolores hoor je hier wel eens – tot voor enkele jaren luisterde een misdienaar van de Sint-Antoniusparochie naar deze naam. Dolores is afgeleid van Nuestra Señora de los Dolores (Onze-Lieve-Vrouw van de Zeven Weeën of de Zeven Smarten), waarvan het feest gevierd wordt op 15 september. Meisjes die Concepción heten danken hun naam aan O.L.V. Onbevlekt Ontvangen (8 december), Asunción aan het feest van Maria ten hemelopneming (15 augustus). De naam Pilar betekent eigenlijk zuil en is afgeleid van Nuestra Señora del Pilar, O.L.V. van de Zuil die op 12 oktober uitbundig gevierd wordt in Zaragoza. In Catalonië zeer populair is de naam Montserrat (verkort Montse), vernoemd naar de Zwarte Madonna van Montserrat (feest op 27 april). Een andere bekende vrouwennaam is Mercedes, naar Nuestra Señora de la Merced (O.L.V. van de Genade, 24 september). In Brazilië heten heel wat meisjes Lourdes, naar het Maria-heiligdom. In dat land is het ook niet uitzonderlijk dat meerdere meisjes in één gezin Maria gedoopt worden. Om ze van elkaar te onderscheiden voegt men er dan de naam van een Mariafeest aan toe: Maria de Conceiçâo, Maria do Carmo, Maria da Assumpçâo, Maria de Purificaçâo…

Verwijzingen naar Maria vindt men ook terug in plaatsnamen: Mariakerke, Mariaburg, Sint-Maria-Horebeke (met al eeuwenlang een protestantse enclave in katholiek Vlaanderen) en … de Marollen. Deze Brusselse volkswijk dankt zijn naam aan de zustercongregatie van de Maricollen (van het Latijn Maricolae, Maria-vereersters) die daar een klooster had.
(Leo Coulier)

Wandelende Madonna

Wie graag ook eens onze Wandelende Madonna 14 dagen thuis wil hebben om in gebed verbonden te zijn met elkaar, kan daarvoor contact opnemen met Willy Werbrouck (059 43 55 71) of pastoor Dirk (059 32 02 63).