Interview met kunstenaars uit onze PE: Jos Stallaert

Interview met kunstenaars uit onze PE: Jos Stallaert

15 december 2021 Uit Door decaproen@hotmail.com

Jos is orgelist en speelt soms in onze vieringen. Minder bekend is dat hij ook zelf bewerkingen maakt en dus schoonheid creëert. In onze reeks rond kunstenaars op de parochie dus een passende persoon om eens een interviewtje af te nemen.

Hallo Jos, onlangs maakte je enkele bewerkingen rond Maria. We kennen je als orgelist, maar ben je ook een componist ? En kan je een componist een kunstenaar noemen ?

Onlangs heb ik de bestaande vertalingen van de Maria-antifonen ‘Zingt Jubilate 63 t.e.m. 66’ bewerkt, zo dat ze nu kunnen gezongen worden op de gregoriaanse melodieën. Ik ben dus in dit geval noch de auteur, noch de componist, maar heb enkel de bestaande vertalingen mij eigen gemaakt om tekst en melodie te doen overeenstemmen en daarbij begeleidingen geschreven in de stijl van de karakteristieke modi van het gregoriaans. Deze kerktonen brengen ons door hun modale stemming (de 5° en 6° modus) tot bezinning in een geresigneerde sfeer van gebed. Zoals vele kunstenaars behoren ook componisten en schrijvers tot de mensen die hun gevoelens creatief uiten om zo anderen te ontroeren en te laten genieten van schoonheid en verwondering, waaruit men kracht kan putten.

Kun je wat meer over deze Maria-composities vertellen ? Wat was jouw drijfveer om ze te maken ?

Hoeveel keren hebben we wel deze antifonen gezongen in het latijn en wellicht daardoor minder stil gestaan bij de rijkdom van deze teksten. De reden van mijn bewerkingen is dus de krachtige inhoud en symbolen van deze klankrijke onvervangbare gezangen beter te kunnen beleven door ze in eigen taal te zingen. Graag wil ik dit illustreren met een paar voorbeelden bv. uit “Ave Regina coelorum” ZJ 64: “Gij wortel die het leven draagt” en “Gij poort waaruit het licht ons daagt”. Dus stof genoeg om te laten bezinken. Ook de rijke woordenschat helpt hiertoe, zoals bv. de tweeledige betekenis van “dagen”: opdagen en uitdagen: met wat je hebt mogen ervaren er ook iets mee doen, zoals ora et labora samengaan.

Wat betekent de figuur van Maria in jouw geloof?

Als Maria een eminente plaats heeft in de Bijbel, in het heil voor mensen, dus ook in de liturgie als de sterke Vrouw, maar vooral als een moeder die er “staat”, die er altijd is: een stevige sokkel om op te vertrouwen. Daarom tracht ik Maria te vereren, realistisch hedendaags, maar vloeiend uit een devoot verleden, zoals Kierkegaard het formuleert: ‘Het leven moet voorwaarts geleefd worden, maar achterwaarts begrepen’.

Je hebt aandacht voor een steevaste, hedendaagse en realistische verering tot Maria. Zijn er plaatsen en of momenten waar je deze terugvindt of hervonden hebt? Wat houdt een hedendaagse verering in volgens jou?

Ik was vroeger organist in Wolvertem en dus ook in het plaatselijk bedevaartsoord “Maria, Behoudenis der kranken (zieken)”.Het trof mij dat er wel een honderdtal mensen, trouw in een nokvolle kapel, elke woensdagavond in de zomer kwam misvieren, waar ieder met zijn eigen geschiedenisje terecht kon. Vanop het oksaal kon ik zien en meeleven hoe mensen Maria toegenegen kwamen bidden in een (h)echte warme sfeer van agapè-verbondenheid. Bij deze ervaring is Mariaverering geen ijdel woord. Als ik een kerk binnenga en even de drukte achterlaat om te onthaasten, dan zing ik innerlijk met de woorden van Paul Claudel: ‘Lief Vrouwke, ik kom niet om te bidden, maar om een poos bij u te zijn’.

Kun je ons een mariaal muziekstuk aanraden of een hedendaags Marialied?

Een mariaal muziekstuk of een Marialied is voor mij moeilijk om te selecteren tussen de beroemde Ave Maria’s e.a. zoals van Schubert, Gounod, Arcadelt,… en Marialiederen, oude of nieuwe. Sommige teksten zijn wel niet meer van deze tijd: zie je het nu nog wemelen van blonde kleinen rondom de veldkapel? Het ene stuk of lied kan al meer dan het andere mij aanspreken.

Bedankt voor dit interview, Jos.
(priester Nikolaas)